Эртаси куни ишдан имкон қадар кеч қайтдим, Наргиза дастурхон безатиб қўйиб, ўғлимиз билан бирга ўтирган экан. Иккови билан ҳам ҳол-аҳвол сўрашгандек бўлиб, кечки овқатни емай ётоқхонага кириб кетдим. Жуда чарчагандим, бугун Матлуба билан вақтимиз чоғ ўтгании ўйлаб, уйқуга ётдим.

Тонгда кўзимни очишим билан хотиним ёнимда менга тикилиб ўтирганини кўрдим. Ўша вақтда у ажрашиш учун ўз шартлари борлигини айтди. Мендан ҳеч нарса истамаслигини, фақатгина ажрашишимизни бир ой ортга суришимизни сўради. Бунинг сабабини ҳам оддийгина қилиб тушунтирди: якка-ю ягона ўғлимиз бу йил мактабни битиради, коллежга ўқишга кириши керак. Битирув имтиҳонларига ўн кун қолган бўлса, кириш имтиҳонларига ҳам унча кўп вақт қолмаган. Фарзандимиз бизнинг ажрашув можароларимизга аралашмаслиги ва фикри бўлинмаслигини истайди. Мана шу бир ой давомида имкон қадар яхши яшашга ҳаракат қилишимиз кераклиги, ҳар куни ишга кетишим ва уйга қайтишимда ўғлимизнинг кўз ўнгида юзидан бўса олишим каби шартларни қўйди. Унинг қарорига ҳеч жаҳлим чиқмади, балки ажримнинг бир ойга ортга сурилиши менга ҳам қулай эди. Фақатгина сўнгги шартини эшитиб, Наргизанинг эс-ҳуши жойидамикан, деб ўйлаб қолдим. Нима бўлганида ҳам, асосийси, ажрашишга рози бўлганига шукур қилдим.

«Нега ажрашяпсанлар?» — деб айтадиганлар кўп бўлиши мумкин, лекин «Мен учун оилангдан ажрама!» деган гаплар кор қилмаслигини ҳамма ҳам яхши тушунади. Бу томондан кўнглим хотиржам. Яшаётган уйимизни ҳам ўғлимнинг номига хатлаб кетаман. Инсофсиз ота деган ном олишни истамайман. Бир йил аввал Матлубанинг номига икки хонали уй сотиб олгандим, ҳозирча ўшанда яшаб турамиз, кейинчалик эса бир гап бўлар...

Наргиза билан анчадан буён яқин эмасдик, шунинг учун бўлса керак, белгиланган ойнинг биринчи кунида унинг юзидан бўса олиш менга анчагина эриш туюларди. Ўғлимиз хандон отиб кулиб юборди. Бундан қандай аҳволга тушганимни тасаввур қилаверинг. Бора-бора унинг кўзлари бу ишимизга ўргандими, билмадим, «Дада, ойимдан бўса олишни унутдингиз!» дейдиган бўлди. Бир ойнинг икки ҳафтаси ҳам ортда қолди, яқинда мен озод қушга айланаман, аммо ўтган вақт ичида оилавий ҳаётимиз нақадар сокинлигига амин бўлдим. Оиламдан ортиб, касбимда кўпгина ютуқларга эришишимга шу сокинлик, хотиржамлик сабаб эмасмикан, деган ўй пайдо бўлди.

Сўнгги кунда Наргизанинг юзидан бўса олар эканман, қимирлашга ҳам мажолим йўқлигини сездим. Ўғлимиз биз билан хайрлашиб, кўчага чиқиб кетди. Мен эса ҳамон рафиқамнинг қаршисида турардим, ҳаётимизга шунчаки яқинлик етишмаганига афсус чекардим. Унинг ҳам кўзлари мунгли, худди юрагидаги дардини айтгиси келаётгандек эди. Индамай ишга жўнадим. Аниқроғи, идорага ҳам бормадим, хиёбонда сайр қилгим келди. Қанча вақт юрганимни билмайман, охири идорага қараб чопа бошладим. Ҳовлиқиб Матлубанинг хонаси томон юрдим, у ҳам мени кутгандек эшик остонасида турарди. 

—  Биз ортиқ бирга бўлолмаймиз! Хотиним билан ажрашишни истамайман! — юзимга тарсаки тушса ҳам чидадим, назаримда, Матлуба уйқудан энди уйғонгандек аҳволда эди.

Уйга шошардим, Наргиза учун йўл-йўлакай гулдаста олдим. Охирги марта унга қачон гулдаста совға қилганимни эслолмасдим. Эшикни очиб, «Бир умр ҳар тонг юзингдан бўса олишга тайёрман!»— деганимда ҳайрон қолса керак.

Эшикни тақиллатдим, ҳеч ким жавоб бермади. Итариб кўрсам, очиқ экан. Қизиқ, эшигимиз доим қулф турарди. Наргизани ётоқхонадан топдим. У қўлида бир қоғозни ушалаганча ухларди, ҳар ҳолда мен шундай деб ўйлаган эканман. У нафас олмасди. Мен Матлуба билан овора бўлган вақтда аёлим кўкрак бези саратони билан оғриган, лекин курашишга кучи етмаган экан...

Наргиза ўзини ўйламаган бўлса-да, умрининг сўнгида ўғлимнинг кўз ўнгида меҳрибон эр ва яхши ота бўлиб кўринишим учун менга имкон берган экан. Афсуски, мен бундай аёлнинг қадрига ета олмадим.